Wat er met je gebeurt tijdens je kraamtijd wist ik van te voren niet. Vorige week tijdens de wekelijkse les aerial zwangerschapsyoga spraken we over de kraamweek. De deelnemers wisten er eigenlijk niet zoveel vanaf. Ik kwam erachter dat er weinig informatie over dit onderwerp te vinden is. Daarom ging ik op onderzoek uit! In dit blog lees je wat er gebeurd met je lijf nadat je kindje geboren is.
Als je zwanger bent lees, hoor en zie je allerlei informatie over wat er van week tot week gebeurt in je buik. De ontwikkeling van je babie en van jou wordt nauwlettend in de gaten gehouden door je verloskundige of in het ziekenhuis. Toen ik zelf zwanger was had ik een app op mijn telefoon die me van week tot week een update gaf over de ontwikkeling van mijn kind. Je kent ze vast ook wel: “Hoera, je bent twaalf weken zwanger: je kindje is zo groot als een pruim, zo zwaar als een lolly en hij of zij kan zelf hormonen aanmaken.” Tijdens mijn eigen zwangerschap lag mijn focus tot aan de bevalling en had ik geen idee over wat een kraamperiode inhield. Beetje voeden, hier en daar wat slapen, luiers verschonen… Moet lukken toch?
Wanneer jij het fijn vindt om je voor te bereiden op je eerste weken als moeder, lees dan vooral verder! Let wel, ik ben geen dokter of verloskundige. Deze informatie is bedoeld om elkaar te inspireren. Dus als je tips hebt voor andere zwangere vrouwen, laat het vooral weten onderaan dit bericht!
Grote hormonale verandering
Een inkoppertje natuurlijk. Maar toch is het wel handig om dit onderwerp uit te lichten. Want hormonale veranderingen zorgen ervoor dat je emotionele conditie steeds verandert. Tijdens je zwangerschap heeft je lichaam negen maanden de tijd om te wennen aan deze hormonale veranderingen. Op het moment dat je kindje ter wereld komt en de placenta geboren is, krijgt je lichaam het signaal “niet meer zwanger, ga terug naar je normale modus.” Maar wat is die normale modus ook alweer?
Je lijf heeft er negen maanden over gedaan om een kind te bouwen en zich qua hormonen stap voor stap aan te passen aan de nieuwe situatie. Tijdens je zwangerschap wordt wel zo’n duizend keer zoveel oestrogeen aangemaakt als voor de zwangerschap, om maar een voorbeeld te geven.
Eenmaal bevallen nemen je oestrogeen en progesteron een snoepduik omlaag om weer naar je oude hormoonspiegel terug te keren. Omdat dit zo snel gaat, moet je lichaam ook hier weer aan wennen. De klachten die daarbij kunnen opspelen lees je hier:
Emoties:
Door de hormoonschommelingen, het tekort aan energie door de bevalling, eventueel een lager HB en het onrustige slaapritme kunnen je emoties je soms overspoelen. Dit is voor iedere vrouw anders. Het heeft te maken met verschillende factoren zoals je emotionele gezondheid voordat je zwanger werd en tijdens de zwangerschap. Ook ben je ineens moeder geworden en ben je ineens verantwoordelijk voor zo’n klein babietje. En zoals je net al las daalt het gehalte oestrogeen en progesteron heel hard omlaag tijdens je kraamweek. Deze hormonen spelen een grote rol in je emotionele welzijn. Bij iedere vrouw is het verschillend, maar je kúnt je dan geprikkeld, onbegrepen, emotioneel, gestrest of somber voelen. Het is al langer bekend dat het hormoon oestrogeen hiermee samenhangt, maar hoe oestrogeen precies emoties beïnvloedt, blijft vooralsnog een mysterie voor de wetenschap.
Het is dus nog niet exact bekend hoe oestrogeen ingrijpt op de vrouwelijke emoties. Het is wel bekend wat oestrogeen in de hersenen doet:
- Oestrogeen vermeerdert de hoeveelheid serotonine en de hoeveelheid serotonine-receptoren in de hersenen. Serotonine is een neurotransmitter, dat zijn stofjes in je hoofd. De hoeveelheid serotonine in de hersenen heeft invloed op je stemming, slaap, seksueel gedrag, pijn en eetgedrag.
- Oestrogeen beïnvloedt de productie en effecten van endorfines. Endorfines zijn ook neurotransmitters. Endorfines werken in de eerste plaats pijnonderdrukkend (deze hebben je enorm geholpen tijdens je bevalling), maar zorgen ook voor een gevoel van geluk of euforie, zoals de ‘runners high’ bij duursporters.
- Oestrogeen beschermt zenuwen tegen beschadiging, en stimuleert mogelijk de zenuwgroei.
Wanneer je last hebt van de zogeheten kraamtranen, weet dan dat het heel normaal is. Laat ze vooral stromen en deel met je partner, de kraamverzorgende en je verloskundige hoe het met je is. Wanneer je gedurende langere tijd emotioneel uit balans bent, trek dan aan de bel. Door je gedachten en gevoelens te delen met je geliefden en wellicht een professional kan je uitzoeken wat je nodig hebt om beter in je vel te zitten.
Zweten
Al het vocht dat je vast bent gaan houden tijdens je zwangerschap raak je nu weer kwijt. Dit kan enkele weken duren, maar het meeste vocht raak je in de eerste week wel kwijt. Je gaat meer plassen en soms ook erg zweten. Dit is normaal. Probeer goed te drinken om je lichaam te helpen het vocht af te drijven.
Bloeden
In het kraampakket zaten enorme verbanden die je in een veel grotere onderbroek doet dan je normaal draagt. Ik moest er vooraf om lachen, maar tijdens de kraamweek was ik maar al te blij dat ik ze had. De placenta heeft losgelaten. Er zit daardoor een wond in je baarmoeder die weer moet helen. Een klein maandverbandje is de eerste week daarom niet bestand tegen het bloedverlies dat je zal hebben. De verloskundige en de kraamverzorgster houd je nauwlettend in de gaten. Dus als er iets niet klopt qua bloedverlies wordt er goed voor je gezorgd. Mocht je veel bloed verloren hebben, neem dan langer bedrust. Je hebt het nodig!
vermoeidheid
Je hebt een enorme prestatie geleverd en vaak kan je de eerste nacht door de adrenaline en alle indrukken niet slapen. Hierdoor ben je na een aantal dagen erg moe en dan is er ook een baby die dag en nacht veel aandacht vraagt. Vaak zijn babies ‘s nachts meer wakker omdat hij/zij gedurende de dag in slaap gewiegd werd in jouw buik. Als er geen beweging was in jouw lijf werd je kindje weer wakker. En dat was vaak gedurende de nachten. Je kindje moet dus nog een dag- en nachtritme vinden. Door overdag je rust te nemen (ook je partner), kan je de gebroken nachten ook beter aan. Nachtvoedingen horen erbij en heeft een kindje nodig. Als je borstvoeding geeft, is het zelfs na 6 maanden nog normaal dat het kindje ’s nachts wil drinken. Door de hormonen die vrijkomen bij de borstvoeding val je meestal makkelijk weer in slaap.
Naweeën
Als je kindje geboren is wordt je baarmoeder kleiner. De placenta wordt geboren door de naweeën. Je baarmoeder is een spier die veel groter is geworden dan voordat je zwanger was. Door samen te trekken wordt deze vanzelf weer kleiner. Dit kan tijdens je kraamweek nog voelbaar zijn. Heb je er erg last van? Overleg met je verloskundige. Wellicht kan pijnstilling je wat opleveren bijvoorbeeld.
Borstvoeding
Als je borstvoeding gaat geven, houd er dan rekening mee dat dit in de kraamtijd behoorlijk wat aandacht vraagt. De kraamverzorgster is getraind om je hiermee te helpen. Een lactatiedeskundige is ook heel handig. Ze kijkt met je mee en zorgt ervoor dat je klachten voorkomt. Wacht niet met hulp vragen. Hierbij ben je liever te vroeg dan te laat. Vraag hulp tijdens de eerste keren (en daarna) aanleggen zodat je het goed aanleert en de kans op problemen kleiner wordt. Stuwing komt meestal rond de 3e/4e dag voor, ook als je flesvoeding geeft. Je temperatuur kan dan gaan stijgen en je kan je wat naar voelen. De kraamverzorgster heeft voldoende tips om je hier doorheen te helpen.
Obstipatie
Tijdens je kraamweek is het verstandig om zoveel mogelijk rust te nemen. Dat is heel goed voor jou en je kindje. Het enige nadeel is dat de peristaltiek, de beweging van je darmen, minder op gang komt. Daardoor wordt je ontlasting harder en droger. Poepen wordt daardoor lastiger.
Yogahoudingen zoals een liggende torsie waarbij je ligt op je rug, je knieën buigt en opzij brengt en laat rusten op je matras kunnen helpen je buik te masseren. Zorg dat je eerst je knieën naar rechts brengt en daarna naar links. Adem tien keer rustig naar je buik.
Het kan de eerste keren spannend zijn om te poepen omdat je de bekkenbodemspieren weer anders moet gaan gebruiken. Neem er de tijd voor, spoel met water zodat het minder pijnlijk is en wees niet bang dat je iets beschadigt. Het is normaal dat je de eerste tijd nog niet alle controle hebt over je bekkenbodemspieren.
Bekkenbodem
Je bekkenbodem moet herstellen van de bevalling. Er is heel veel druk gekomen op deze spiergroep. Neem ten minste een week rust. Ga niet na drie dagen wandelen, maar neem je tijd. Je bent eigenlijk geblesseerd en hebt hersteltijd nodig. Pas na een week kan je een kort stukje gaan wandelen. Na zes weken kan je heel rustig weer gaan bewegen. Begin niet met zware sporten of high impact sport zoals hardlopen. Dit is veel te zwaar voor je lijf. Bouw je algehele conditie op! Je kan na zes weken alweer meedoen met onze restorative aerial yogalessen in Groningen. Kijk maar eens op de website van SterkHer. “SterkHer is een evidence-based fitness methode die jou sterk en gezond houdt tijdens en na je zwangerschap. Dit door middel van educatie over jouw lichaam en een trainingsprogramma dat volgens het principe van progressive overload is geschreven.”
Wennen aan hoe je lichaam eruit ziet
In aanvulling op het onderwerp ‘bekkenbodem’, is deze. Je moet waarschijnlijk wennen aan dat je lichaam er anders uitziet. Je past je oude kleding (nog) niet, je borsten zijn vol met melk, je buik is groter en heeft wellicht striae en je hebt er ook wel eens wat energieker uitgezien. Veel vrouwen willen heel snel hun oude lichaam weer terug. Echter, je lichaam heeft een kind gebouwd en op de wereld gezet. Geef het tijd en wees mild. Je bent veranderd als mens, fysiek en mentaal. Zorg goed voor jezelf en beweeg met compassie en vooral plezier!
Kijktip (na je bevalling)
Zelfs na het volgen van een uitgebreide zwangerschapsyoga-opleiding waarin veel aandacht gegeven is aan het functioneren van een zwanger- en ontzwangerend lichaam wist ik een heleboel dingen niet. Wanneer wordt er bijvoorbeeld gepraat over hoe het is om voor het eerst na je bevalling seks te hebben? En dat als je borstvoeding geeft je minder makkelijk vochtig wordt? En wat doe je als je lijf nog niet goed functioneert en je wel weer moet werken? Ik leerde tijdens deze periode in mijn leven om nog meer te delen met mijn partner en mijn directe omgeving.
Kijk deze serie pas na je bevalling. In deze serie worden negatieve ervaringen gedeeld. Hoewel deze er ook zijn, missen de positieve verhalen over een geboorte. De informatie vond ik wel heel nuttig.
Bronnen: WebMD, Mens en Gezondheid, Kennislin
